ΝΕΟΣ ΕΝΙΑΙΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Μία ημέρα πριν από τη λήξη των εργασιών της ολομέλειας, το υπουργείο Εσωτερικών έστειλε στη Βουλή για επεξεργασία στην αρμόδια υποεπιτροπή, τον νέο ‘’ Καλλικράτη ‘’, ή  ‘’ Ενιαίο Κώδικα Αυτοδιοίκησης ‘’. Στα 365 άρθρα του (200 σελίδες συνολικά) εμπεριέχονται καταργήσεις και διαφοροποιήσεις από το υφιστάμενο ισχύον πλαίσιο αλλά και ένα νέο (θεωρητικά) αναπτυξιακό μοντέλο δράσης των τοπικών αρχών. Με το προτεινόμενο σχέδιο Ενιαίου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, το οποίο έρχεται οκτώ χρόνια μετά την έναρξη της ισχύος του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων το 2006 και τέσσερα χρόνια μετά τον «Καλλικράτη», η κυβέρνηση υποστηρίζει

ότι φιλοδοξεί : - Να κωδικοποιήσει τη νομοθεσία που αφορά δήμους και περιφέρειες, με δεδομένη την κατά καιρούς πληθώρα νομοθετημάτων, είτε συστηματικού είτε αποσπασματικού χαρακτήρα,

- Να αναβαθμίσει έτι περαιτέρω τη θέση των ΟΤΑ στο πολιτικό-διοικητικό σύστημα της χώρας, με όραμα την εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, κάτι που επιτάσσει άλλωστε και το νέο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) για την προγραμματική περίοδο 2014-2020.

Στο κομμάτι των καταργουμένων διατάξεων περιλαμβάνεται η Επιτροπή Διαβούλευσης με το σκεπτικό ότι «παρουσιάζονται δυσχέρειες στη συγκρότησή της, αλλά και δυστοκίες στη λειτουργία της, με αποτέλεσμα πολλές φορές την καθίσταται υποχείρια των διαφόρων παρατάξεων». Ακόμη καταργούνται οι σχολικές επιτροπές, οι οποίες συστάθηκαν το 1996 και συγχωνεύτηκαν το 2010, καθώς και οι ενιαίες σχολικές επιτροπές. Ο δήμος ασκεί πλήρως όλες τις αρμοδιότητές τους και υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς καμία άλλη διατύπωση σε όλα εν γένει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των σχολικών επιτροπών που καταργούνται, συμπεριλαμβανομένων και των εκκρεμών δικών, εξομοιούμενος με καθολικό διάδοχο αυτών. Σύμφωνα με το σχέδιο οι σχολικές επιτροπές καταργούνται για «μεγαλύτερη διαύγεια στο σύστημα και για να εξαλειφθεί η κακοδιοίκηση και η ενδεχόμενη διασπάθιση δημοσίου χρήματος».

Μεγάλο μέρος διατάξεων αφορούν την οικονομική διοίκηση και διαχείριση, τον έλεγχο των λογαριασμών και της περιουσίας των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης Α' και Β' βαθμού. Υπάρχουν διατάξεις για εδαφικά σύμφωνα (άρθρο 273), για σύμπραξη δήμων και περιφερειών με τον ιδιωτικό τομέα (άρθρο 274), για διεθνείς και ευρωπαϊκές συνεργασίες δήμων και περιφερειών (άρθρα 279-280), για την οικονομική διοίκηση και διαχείριση και την περιουσία Συνδέσμων των δήμων.

Ένα άρθρο αναφέρεται και στις ανώνυμες εταιρείες. Έτσι, εκείνες που στο μετοχικό τους κεφάλαιο συμμετέχουν ένας ή περισσότεροι δήμοι ή περιφέρειες ή και άλλοι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης θεωρούνται επιχειρήσεις ΟΤΑ, εφόσον τα νομικά αυτά πρόσωπα διαθέτουν την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου. Το υπόλοιπο μετοχικό κεφάλαιο μπορεί να κατέχεται από άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα.  Το προσωπικό των ανωνύμων εταιρειών ΟΤΑ, πλην των δημοτικών ανωνύμων εταιρειών, προσλαμβάνεται βάσει κανονισμού ο οποίος καταρτίζεται από το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας και προβλέπει, μεταξύ των άλλων, τα κριτήρια και τη διαδικασία πρόσληψης, ώστε να εξασφαλίζεται «η διαφάνεια και η αντικειμενικότητα αυτής». Οι αποφάσεις του αρμοδίου οργάνου για την προκήρυξη και την πρόσληψη, μαζί με τον κανονισμό της εταιρείας, τα αντίστοιχα πρακτικά και τους πίνακες επιλεγέντων, υπόκεινται σε έλεγχο του ΑΣΕΠ εντός 10 ημερών από τη λήψη τους. Σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης του ελέγχου από το ΑΣΕΠ εντός της παραπάνω προθεσμίας από την παραλαβή τους οι πίνακες επιλεγέντων θεωρούνται εγκεκριμένοι.

Η απασχόληση επιστημονικού προσωπικού από ανώνυμες εταιρείες ΟΤΑ, πλην των δημοτικών ανωνύμων εταιρειών, το οποίο απαιτείται για την εκτέλεση προγραμμάτων ή έργων που συγχρηματοδοτούνται, χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλους διεθνείς Οργανισμούς κ.ά. είναι δυνατόν να διενεργείται με σύμβαση μίσθωσης έργου.

Επίσης με τον προτεινόμενο Κώδικα, προωθείται πλέον η σύσταση κοινωφελών επιχειρήσεων για όλες τις αρμοδιότητες που αποτυπώνονται ρητώς στον Κώδικα και όχι μόνο για συγκεκριμένες.

Ένα μεγάλο τμήμα του προτεινόμενου κώδικα καταλαμβάνουν διατάξεις για τους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων. Στα πολλά και διάφορα που περιέχονται σε αυτό, οι αρμοδιότητες των Δήμων για τα απορρίμματα περιορίζονται μόνο στη συλλογή και στη μεταφορά τους.
Σημειώνεται ότι ο ισχύον κώδικας (Ν.3446/2006) , όσο και ο Καλλικράτης θεωρούν αρμοδιότητα των Δήμων την αποκομιδή, τη διαχείριση, την επεξεργασία, την ανακύκλωση και την διάθεση των απορριμμάτων. Και μάλιστα ο Καλλικράτης, έδινε τη δυνατότητα στους Δήμους να κατασκευάζουν και να λειτουργούν εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων. Μένει τώρα να δούμε την τελική μορφή του Νόμου που θα διαμορφωθεί και θα ψηφισθεί, αν και ήδη έχουν αρχίσει οι πρώτες (αρνητικές) αντιδράσεις.

Θάνος Αθανασόπουλος.

Οικονομολόγος – Στατιστικολόγος

Μαθηματικός  - Επιστήμων Πληροφορικής  Msc